Zaprawa do spoinowania, zwana potocznie fugą lub zaprawą do fugowania, to elastyczne wypełnienie przestrzeni między płytkami ceramicznymi lub kamiennymi. Pełniąca funkcję nie tylko estetyczną, ale i techniczną często pomijaną przy wyborze szerokości spoiny.
Po co fugi?
Spoina pełni bardzo ważną funkcję techniczną często pomijaną przez wykonawców i inwestorów. Płytki ceramiczne lub z kamienia naturalnego pod wpływem wyższej temperatury ulegają deformacji liniowej, oznacza to że zaczynają się rozszerzać. Już na odcinku 5-6 m pod wpływem temperatury mogą rozszerzyć się nawet o 5-6 mm. Gdyby nie było elastycznej przestrzeni między nimi, która kompensowałaby te naprężenia płytki ulegną uszkodzeniu. Odpowiednio dobrana zaprawa do fugowania chroni przed wnikaniem wody i brudu pomiędzy płytki ceramiczne lub kamienne, zabezpiecza ich często niewykończone krawędzie oraz wzmacnia ich przyczepność do podłoża.
Jaka szerokość przewidzianej spoiny?
Szerokość szczeliny między płytkowej zależy głównie od formatu płytek i od miejsca zastosowania. Przyjmuje się, że minimalna szerokość spoiny nie powinna być mniejsza niż 1/100 długości boku płytki. Dla przykładu przy płytkach o formacie 40 x 40cm szerokość fugi powinna wynosić 4mm. Miejscami szczególnie narażonymi na rozszerzalność termiczną podczas eksploatacji są:
- tarasy, balkony, schody i elewacje ze względu na zmienne warunki atmosferyczne. Wysokie temperatury latem i niskie zimą,
- podłogi w ogrzewaniem podłogowym,
- sauny, baseny, odpływy liniowe ze względu na wysoką temperaturę, parę wodną pod ciśnieniem,
- a nawet podłogi nie spełniające powyższych warunków np. podłogi w mieszkaniach wystawione na silne nasłonecznienie mogą prowadzić do naprężeń.
Na tarasach, balkonach, schodach zewnętrznych i elewacjach spoina pełni jeszcze ważną funkcję wentylacyjną. Polega to na tym, że wilgoć znajdująca się pod płytkami ceramicznymi lub kamiennymi może swobodnie wydostać się na zewnątrz. Jeśli ten proces będzie zaburzony to wilgoć zmieniona w drobinki wody pod wpływem ujemnej temperatury zamarznie i spowoduje duże naprężenie od spodu, co w efekcie doprowadzi do odspojenia się okładziny.
Zalecana szerokość fug ze względu na format płytki (wg instrukcji ITB Nr 397/2014):
Długość boku płytki | Szerokość spoiny |
do 100mm | ok. 2mm |
od 100 do 200mm | ok. 3mm |
od 200 do 600mm | ok. 4mm |
powyżej 600mm | 5-20mm |
Do wybranej szerokości szczelin należy dopasować odpowiednią zaprawę spoinującą. Dostępne na rynku mamy 3 rodzaje spoin:
- wąską (1-6mm),
- szeroką (4-16mm),
- uniwersalną (1-25mm).
Układanie płytek na „styk”
W związku z tym, niedopuszczalne jest układanie płytek na tzw. styk, czyli bez jakiejkolwiek fugi. Zawsze musi być spoina, ponieważ wszystkie ruchy podłoża czy elementów budowli są przenoszone na płytki ceramiczne. Taki błąd może sporo kosztować gdyż prędzej czy później powstaną uszkodzenia i odpryski na krawędziach płytek.